Przychód - to jest wynagrodzenie za świadczone przez Ciebie usługi lub sprzedane towary. Jeżeli jesteś podatnikiem VAT przychód to kwota netto, czyli ta bez podatku VAT.
Koszty uzyskania przychodu - to wydatki jakie ponosisz związane z Twoją działalnością gospodarczą.
Dochód - dochód to nic innego jak przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu.
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w Polsce może wybrać kilka form jej opodatkowania:
To domyślna forma opodatkowania Twojej działalności. W praktyce oznacza to, że jeżeli nie wybierzesz innej formy opodatkowania to Twój podatek dochodowy będzie rozliczany według poniższych zasad.
Dochód od początku roku | Dochód od początku roku |
---|---|
do 120 000 zł | 12% dochodu - 3 600 zł* |
powyżej 120 000 zł | 10 800 zł plus 32% dochodu od nadwyżki ponad 120 000 zł |
powyżej 1 000 000 zł | 10 800 zł plus 32% dochodu od nadwyżki ponad 120 000 zł plus 4% od nadwyżki ponad 1 000 000 zł (tzw. danina solidarnościowa) |
* Obliczając wysokość podatku według zasad ogólnych uwzględniamy kwotę zmniejszającą podatek (3 600 zł), która wynosi 12% kwoty wolnej od podatku (30 000 zł).
Opodatkowanie na zasadach ogólnych uprawnia do korzystania z wielu ulg i odliczeń podatkowych. W szczególności są to:
Tak jak pisaliśmy powyżej domyślną formą opodatkowania Twojej działalności jest podatek opłacany na zasadach ogólny. W momencie zakładania działalności lub na początku każdego nowego roku (do 20-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu w którym został osiągnięty pierwszy przychód w danym roku, np. do 20 marca jeżeli pierwszy przychód powstał 5 lutego) możesz zmienić formę opodatkowania. Jeśli wybierzesz podatek liniowy Twoje dochody będą opodatkowane stawką 19% niezależnie od ich wysokości.
Oczywiście należy również pamiętać o daninie solidarnościowej, która wystąpi jeżeli Twoje dochody będą wyższe niż 1 000 000,00 zł (4% daniny od nadwyżki).
Nie możesz wybrać podatku liniowego jeżeli świadczysz usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Dotyczy to usług które są tożsame z tymi które były wykonywane na umowie o pracę. Usługi te nie mogą być wykonywane w tym samym roku podatkowym.
Przy wyborze podatku liniowego również można skorzystać z ulg i darowizn jednak jest ich znacznie mniej niż w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych. Takimi ulgami są między innymi:
Dodatkową zaletą podatku płaconego liniowo jest to, że mamy prawo uwzględnić w kosztach prowadzonej działalności lub przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy składki zdrowotne zapłacone do ZUS w danym roku podatkowym do wysokości 8 700,00 zł w jednym roku.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to uproszczona forma opodatkowania przychodu. Stawki ryczałtu zależą od rodzaju prowadzonej działalności i wynoszą od 2% do 17%.
Przy obliczaniu podatku nie uwzględniamy kosztów uzyskania przychodów. To korzystna forma opodatkowania dla tych, którzy nie ponoszą wysokich kosztów prowadzonej działalności.
Z ryczałtu nie możemy skorzystać jeśli:
Z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych warto skorzystać gdy nie mamy dużych kosztów uzyskania przychodu i możemy skorzystać z niższych stawek ryczałtu np. stawki 3% lub 8,5%
Do końca 2023 roku, przedsiębiorców obowiązuje limit płatności gotówką, który wynosi 15 000 zł. Oznacza to, że każda faktura zapłacona do innego przedsiębiorcy gotówką na kwotę transakcji wyższą niż 15 000,00 zł nie będzie kosztem podatkowym firmy.
Limit ten dotyczy całej transakcji, więc jeśli suma zaliczek lub płatności ratalnych jest wyższa lub równa niż 15 000,00 zł zakup taki powinien zostać zapłacony przelewem.
Od stycznia 2024 roku limit ten będzie wynosił 8 000,00 zł. Dodatkowo od stycznia 2024 roku będzie obowiązywał również limit transakcji gotówkowej pomiędzy kontrahentem a konsumentem (osobą fizyczną, która nie ma działalności gospodarczej), ten limit będzie wynosił 20 000 zł.
Biała lista podatników VAT to inaczej Wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT lub Wykaz podatników VAT prowadzony przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS).
Rejestr możecie znaleźć w wyszukiwarce Ministerstwa Finansów.
Rejestr udostępniony przez Ministerstwo Finansów zawiera zestaw informacji na temat firm (zarówno spółek jak i jednoosobowych działalności gospodarczych) w Polsce. Najważniejsze z nich to:
W zasadzie najważniejsza jest ta pierwsza informacja. Jest ona o tyle ważna, że wszystkie płatności powyżej 15 000,00 zł muszą być dokonywane na rachunek bankowy widoczny na białej liście. Jeżeli dokonacie płatności za fakturę na rachunek bankowy inny niż ten, który widnieje na stronie Ministerstwa Finansów, to faktury tej nie będzie można zaksięgować jako koszt uzyskania przychodu oraz odliczyć od niej podatku VAT. Dlatego też za każdym razem trzeba sprawdzać rachunek bankowy kontrahenta przed dokonaniem przelewu.
Mechanizm podzielonej płatności polega na zapłacie za fakturę na dwa różne konta bankowe, kwoty netto na rachunek bankowy widniejący na białej liście, a kwoty VAT na specjalny rachunek VAT danego podatnika w tym samym banku. Rachunek ten jest rachunkiem technicznym, do którego podatnik ma ograniczony dostęp. My, jako wykonujący przelew nie musimy znać numeru rachunku VAT, przelew ten jest dokonywany przez nasz bank automatycznie w momencie kiedy wskażemy, że chcemy wykonać przelew z opcją mechanizmu podzielonej płatności.
Mechanizm podzielonej płatności stosuje się wyłącznie do transakcji dokonywanych przelewem w złotych polskich na rzecz innych podatników VAT.
Od 1 listopada 2019 r. MPP jest obowiązkowy dla faktur powyżej 15 000 zł brutto, które dotyczą tzw. towarów i usług wrażliwych określonych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, między innymi:
W przypadku pozostałych transakcji MPP pozostaje dobrowolny, natomiast zapłata mechanizmem podzielonej płatności zwalnia nas z tzw. solidarnej odpowiedzialności za podatek VAT widniejący na fakturze.
Jeżeli jesteś podatnikiem VAT i nie uzyskałeś zapłaty za fakturę sprzedaży od swojego kontrahenta w ciągu 90 dni od daty zapłaty widniejącej na fakturze lub w umowie możesz skorzystać z ulgi na złe długi. Ulga na złe długi umożliwia odzyskanie podatku VAT zapłaconego do Urzędu Skarbowego. Oczywiście nie musisz tego robić, jako sprzedawca możesz z tego mechanizmu skorzystać dobrowolnie.
Jeżeli jesteś nabywcą i nie zapłaciłeś faktury zakupu w ciągu 90 dni od daty zapłaty widniejącej na fakturze lub w umowie musisz nas o tym poinformować, ponieważ my również musimy zastosować ulgę na złe długi to znaczy doliczyć podatek VAT, który był przez Ciebie wcześniej odliczony. W przypadku nabywcy zastosowanie ulgi na złe długi jest obowiązkowe a nie dobrowolne.
Wysokość opłacanych składek ZUS zależy od wielu czynników. Są one zależne miedzy innymi od tego, czy:
Jeżeli masz prawo do ulgi na start, to możesz przez pierwsze 6 miesięcy opłacać tylko składkę zdrowotną.
Prawo do ulgi masz kiedy rozpoczynasz pierwszą działalność gospodarczą lub rozpoczynasz działalność po przerwie trwającej dłużej niż 60 miesięcy i nie wykonujesz pracy dla swojego poprzedniego pracodawcy,
Ulga ta ma charakter dobrowolny, co oznacza, że jeśli chcemy być objęci ubezpieczeniami społecznymi to mamy prawo nie skorzystać z ulgi.
W związku z tym, że w okresie korzystania z ulgi na rozpoczęcie działalności gospodarczej nie podlegasz ubezpieczeniom społecznym, nie masz prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego (np. zasiłek chorobowy), wypadkowego (np. świadczenie rehabilitacyjne). Okres, w którym nie opłacasz składek na ubezpieczenie emerytalne, również nie zostanie uwzględniony przy ustalaniu prawa do emerytury i nie spowoduje zwiększenia jej wysokości.
Po półrocznym okresie korzystania z ulgi na start (lub od razu jeżeli z ulgi nie chcesz korzystać) przejdziesz na tzw. preferencyjne składki ZUS, czyli swego rodzaju ulga dla przedsiębiorców, których działalność jest krótsza niż 2 lata.
W ciągu 24 miesięcy korzystania z preferencyjnych składek ZUS możesz opłacać niższe składki na ubezpieczenia społeczne. Podstawa do wyliczeń preferencyjnych składek ZUS wynosi minimum 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Co ważne, preferencja dotyczy wyłącznie składek na ubezpieczenia społeczne.
Istnieje jeszcze jedna preferencja. Jest to preferencja dla tych działalności gospodarczych, których przychody nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym 120 000 zł (lub proporcji tej kwoty jeżeli działalność nie była prowadzona przez cały rok podatkowy).
Mały ZUS Plus jest rozwiązaniem kiedy nasze przychody nie przekraczają 120 tys zł i prowadziliśmy działalność gospodarczą w poprzednim roku kalendarzowym przez nie mniej niż 60 dni kalendarzowych.
Mały ZUS dotyczy preferencji w opłacaniu tylko składek na ubezpieczenia społeczne. Nie obejmuje składki zdrowotnej, którą musimy zapłacić w pełnej wysokości.
Niższe składki na ubezpieczenia społeczne możemy płacićmaksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.
Po 24 lub 30 miesiącach prowadzenia działalności, jeśli skończyły Ci się wszystkie preferencje będziesz opłacać standardowe składki ZUS, chyba że, możesz skorzystać z Małego ZUSu Plus.
Standardowe składki ZUS są zależne od prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia dlatego też w każdym roku są inne.
Od 2022 roku nastąpiła duża zmiana w opłacaniu składki zdrowotnej. Do końca 2021 roku składka zdrowotna była opłacana w ryczałtowej wysokości. Od 1 stycznia 2022 roku składka zdrowotna jest obliczana w różny sposób w zależności od wyboru formy opodatkowania. I tak składka zdrowotna wynosi, dla przedsiębiorców rozliczających się na:
Podstawowymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT są m.in. dostawy towarów i świadczenie usług uznawane za dokonane w Polsce. W niektórych sytuacjach opodatkowaniu mogą podlegać również nieodpłatne dostawy towarów lub świadczenie usług.
VAT jest podatkiem pośrednim, który płacisz niezależnie od podatku dochodowego PIT.
Opodatkowane VAT są m.in: sprzedaż towarów i usług w Polsce, eksport i import towarów, WNT i WDT.
Główne stawki VAT mające zastosowanie do dostaw lokalnych w Polsce są następujące:
Podatników VAT możemy podzielić na:
Nie wszyscy podatnicy mogą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego w VAT, istnieje szereg czynności, które z podatku VAT nie mogą być zwolnione nawet jeżeli Twoja sprzedaż nie przekracza 200 000 zł, takimi usługami są np.
Przedsiębiorcy zarejestrowani do podatku VAT mogą wyróżnić dwa rodzaje podatku VAT:
Podatnicy mogą obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług, pod warunkiem, że zakupy te są związane ze sprzedażą opodatkowaną VAT.
Istnieje bezwarunkowe wyłączenie odliczenia VAT od między innymi usług restauracyjnych i noclegowych.
Ograniczenia w odliczaniu podatku naliczonego dotyczą wydatków na zakup (w tym leasing) i eksploatację samochodów osobowych, a także paliwa - zasadniczo możliwe jest odliczenie 50% podatku naliczonego. Możemy odliczyć 100% VAT, ale musimy udowodnić, że samochód jest wykorzystywany wyłącznie do celów służbowych i zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego.
Nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym można przenieść na następne lata lub wystąpić o jej zwrócić. Zwrot, co do zasady dokonywany jest w ciągu 60 dni od daty złożenia deklaracji VAT.
W przypadku braku sprzedaży opodatkowanej podatnik może ubiegać się o zwrot podatku w terminie 180 dni od dnia złożenia deklaracji VAT.
Zwrot podatku wypłacany jest na rachunek bankowy wskazany przez podatnika.
Podatnicy VAT sprzedający towary nabywcom w państwach członkowskich UE mogą stosować stawkę 0% VAT i traktować transakcje jako wewnątrzunijną dostawę towarów. Warunkiem zastosowania stawki zerowej jest zgromadzenie dokumentów potwierdzających, że towary zostały wysłane (przez sprzedawcę lub przez nabywcę) do nabywcy w innym państwie członkowskim UE.
Stawka 0% VAT ma również zastosowanie do eksportu towarów, który ma miejsce, gdy towary są wysyłane z Polski poza terytorium UE. Wysyłka może być dokonana przez sprzedawcę (eksport bezpośredni) lub przez nabywcę (eksport pośredni). Aby zastosować stawkę 0% VAT należy uzyskać dokumenty celne potwierdzające, że towary opuściły terytorium UE.
Polskie regulacje w zakresie świadczenia usług są zgodne z podobnymi regulacjami stosowanymi w innych państwach członkowskich UE.
W przypadku usług świadczonych pomiędzy podatnikami (B2B), którzy mają siedzibę w innych krajach, podstawowym miejscem opodatkowania jest kraj w którym znajduje się siedziba podmiotu nabywającego usługę (oczywiście istnieje bardzo dużo wyjątków od tej reguły). W takim przypadku musimy poinformować nabywcę o tym, że jest to transakcja z tzw. odwrotnym obciążeniem. Informację tę wpisujemy na fakturze i stosujemy stawkę podatkową "np." (oznacza to, że ta transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce).
Inaczej jest w przypadku usług świadczonych przez podatnika na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem (B2C) - w tym przypadku kluczowe jest miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przez usługodawcę.
Podatnicy zamierzający dokonywać transakcji wewnątrzwspólnotowych są zobowiązani do zarejestrowania się w urzędzie skarbowym jako podatnik VAT UE. Po rejestracji otrzymają oni tzw. Numer VAT UE. W tym przypadku krajowy numer identyfikacji podatkowej jest poprzedzony dwuliterowym oznaczeniem państwa członkowskiego UE. W przypadku polskich podatników jest to numer NIP poprzedzony literą PL.